Vào lúc 18h10 hôm qua, 6-12, UNESCO đã chính thức công nhận “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” của Việt Nam là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Lễ hội đền Hùng - dịp thể hiện lòng tôn kính với tổ tiên và dân tộc
Bên cạnh đó, hồ sơ “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” của Việt Nam cũng được đánh giá rất cao về mặt “thực hành tốt nhất trong đời sống” thể hiện qua việc được thực hành một cách nhuần nhuyễn, trang trọng và bền vững trong cộng đồng người dân Việt Nam, nhất là tỉnh Phú Thọ. Ngoài ra, tín ngưỡng này còn thể hiện sự liên kết chặt chẽ giữa giá trị tâm linh của cả một dân tộc với những giá trị khoa học. “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” được công nhận đã chứng tỏ sức sống mãnh liệt của văn hóa Việt Nam. Và điều đó đã chứng minh cho cho toàn thế giới rằng văn hóa Việt Nam có sức lan tỏa vô cùng mạnh mẽ, và có đủ khả năng hòa mình trong dòng chảy của văn hóa thế giới.
Mặc dù trên thế giới, phong tục thờ cúng tổ tiên không được thực hiện tại nhiều nước, đặc biệt là các nước phương Tây. Song, sự chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ với những tài liệu chuyên môn đầy đủ cùng việc xác định rõ đâu di sản văn hóa phi vật thể thực sự có giá trị để đưa vào hồ sơ xin xét duyệt đã góp phần đưa “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” trở thành di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Phát biểu sau khi “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” được vinh danh, ông Hoàng Dân Mạc, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết, để bảo tồn, nghiên cứu và phát huy một cách tốt nhất di sản này, tỉnh Phú Thọ sẽ xây dựng một kế hoạch tổng thể để trình Chính phủ về bảo tồn di sản tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương. Đầu tiên là tập trung trùng tu Đền Hùng, tiếp theo đó là xây dựng được quy chuẩn chung cho việc lễ và thờ cúng các vua Hùng.
Cùng được vinh danh với “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” của Việt Nam lần này còn có 27 di sản văn hóa phi vật thể khác. Tiêu biểu như: “Arirang, nhạc dân ca trữ tình Hàn Quốc” của Hàn Quốc, “Nghề thủ công truyền thống làm vĩ cầm ở Cremona” của Italia, “Lễ hội Schemenlaufen vùng Imst” của Áo, “Nachi no Dengaku, biểu diễn nghệ thuật tôn giáo tại lễ hội lửa Nachi”, “Lễ hội Mesir Macunu” của Thổ Nhĩ Kỳ, “Nghề dệt mũ rơm toquilla truyền thống tại Ecuador” của Ecuador, “Ichapekene Piesta, lễ hội lớn nhất của San Ignacio de Moxos” của Bolivia,…
Bà Lê Thị Minh Lý - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia, nguyên Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa: Thế giới ngày càng quan tâm hơn đến văn hóa
Năm nay Ban tư vấn của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 xem xét 36 hồ sơ và đưa ra đề xuất dự kiến xứng đáng ghi danh lần này là 18 hồ sơ. Những hồ sơ được ghi danh phải đáp ứng đủ các tiêu chí của UNESCO về sự nhận dạng di sản, về chức năng xã hội và ý nghĩa của di sản; về sự đáp ứng mục tiêu bảo vệ di sản của Công ước; về vai trò của cộng đồng và nhà nước trong chương trình hành động bảo vệ di sản; Về sự cam kết của cộng đồng; về các điều kiện chuyên môn liên quan đến bảo vệ di sản. Như mọi lần, Việt Nam may mắn vì hồ sơ đã được đánh giá tốt, đề nghị Ủy ban ghi danh, không có điểm nào còn băn khoăn.
Theo quy định tại các cuộc họp như lần này, Ủy ban vẫn có thể hỏi, chất vấn, hoặc đưa ra quyết định không ghi nhận nếu di sản nào đó chưa thật xứng đáng hoặc phân tích, tranh luận và nghe giải trình rồi ghi danh di sản nào được coi là xứng đáng, dù trước đó không đạt. Càng ngày càng có nhiều di sản được đề cử. Thế giới ngày càng quan tâm hơn đến văn hoá và tích cực tìm kiếm các phương thức bảo vệ di sản. Trong kỳ họp này có sự chứng kiến của nhiều chủ thể di sản, điều đó chứng tỏ rằng họ đã nhận diện giá trị văn hoá của chính họ và mong muốn bảo vệ di sản của họ. Với sự công nhận này của UNESCO, tôi hy vọng nhà nước và cộng đồng sẽ làm thật tốt để bảo vệ di sản này cũng như nhiều di sản khác quý giá và quan trọng đối với dân tộc chúng ta.
Năm nay Ban tư vấn của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 xem xét 36 hồ sơ và đưa ra đề xuất dự kiến xứng đáng ghi danh lần này là 18 hồ sơ. Những hồ sơ được ghi danh phải đáp ứng đủ các tiêu chí của UNESCO về sự nhận dạng di sản, về chức năng xã hội và ý nghĩa của di sản; về sự đáp ứng mục tiêu bảo vệ di sản của Công ước; về vai trò của cộng đồng và nhà nước trong chương trình hành động bảo vệ di sản; Về sự cam kết của cộng đồng; về các điều kiện chuyên môn liên quan đến bảo vệ di sản. Như mọi lần, Việt Nam may mắn vì hồ sơ đã được đánh giá tốt, đề nghị Ủy ban ghi danh, không có điểm nào còn băn khoăn.
Theo quy định tại các cuộc họp như lần này, Ủy ban vẫn có thể hỏi, chất vấn, hoặc đưa ra quyết định không ghi nhận nếu di sản nào đó chưa thật xứng đáng hoặc phân tích, tranh luận và nghe giải trình rồi ghi danh di sản nào được coi là xứng đáng, dù trước đó không đạt. Càng ngày càng có nhiều di sản được đề cử. Thế giới ngày càng quan tâm hơn đến văn hoá và tích cực tìm kiếm các phương thức bảo vệ di sản. Trong kỳ họp này có sự chứng kiến của nhiều chủ thể di sản, điều đó chứng tỏ rằng họ đã nhận diện giá trị văn hoá của chính họ và mong muốn bảo vệ di sản của họ. Với sự công nhận này của UNESCO, tôi hy vọng nhà nước và cộng đồng sẽ làm thật tốt để bảo vệ di sản này cũng như nhiều di sản khác quý giá và quan trọng đối với dân tộc chúng ta.
Quỳnh Vân (Ghi)
Đỗ Nguyễn
