Thần tích về Chầu Năm Suối Lân
Có tài liệu cho rằng: " Chầu Năm vốn là người Nùng, dưới thời Lê Trung Hưng theo lệnh vua, chầu trấn giữ cửa rừng Suối Lân bên dòng sông Hóa, coi sóc khắp vùng sông Hóa. Ở đó chầu không chỉ trấn giữ nơi sơn lâm mà còn giúp dân làm ăn, dạy dân đi rừng, làm nương. Sau này, chầu hóa tại đó và hiển linh giúp dân thuần phục mọi loài ác thú, trừ diệt sơn tinh, ma quái. Tương truyền vào những đêm thanh, chầu hiện hình cùng 12 cô hầu cận bẻ lái giữa dòng sông Hóa".
Nhưng cũng có tài liệu cho rằng: Chầu Năm Suối Lân vốn là công chúa thời Lê Trung Hưng, vốn yêu thiên nhiên nên có xin vua cha lên sơn lâm để hưởng vui thú thanh nhàn. Đến vùng Suối lân cô thấy cảnh đẹp, địa linh nên đã dựng am để tu hành. Sau này, khi cô hóa thì Mẫu đã ban cho cô là Chầu Năm Suối Lân để cai quản vùng đất sơn lâm này.
Chầu Năm rất ít về ngự đồng.
